REGIO – “Wees ontzettend voorzichtig met flakka, gebruik het bij voorkeur niet. Het is een middel dat eigenlijk niet veilig gebruikt kán worden.” Die dringende waarschuwing geven de artsen van de Spoedeisende Hulp van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht, nadat op deze afdeling in de maand juli tweemaal een patiënt werd binnengebracht die ernstig onder invloed verkeerde van deze nieuwe, extreem stimulerende drug.
Deze staat in Amerika ook wel bekend als de ‘zombiedrug’. Het gebruik van het middel waaide dit jaar over naar Europa. Wie op Google zoekt naar flakka, vindt filmpjes van drugsgebruikers die zich door ruiten werpen en voor aanstormende auto’s springen. “Patiënten raken volledig buiten zichzelf en wanen zich onkwetsbaar, alsof ze de Hulk zijn”, vertelt SEH-arts Merel Willeboer, die in beide situaties de patiënt behandelde. Omdat zij specifieke toxicologische kennis heeft, was ze al bekend met het fenomeen. Maar nog lang niet alle hulpverleners in Nederland zijn voorbereid op de gevolgen van flakkagebruik.
Groot gevaar
Het hielp mee dat de eerste patiënt continu ‘flakka, flakka!’ riep, toen hij razend en tierend door ambulancepersoneel en politie in het ziekenhuis werd binnengebracht. De tweede patiënt verklaarde zelf tegenover hulpverleners dat het om flakka ging. Willeboer: “Naast de tomeloze agressie, is het algemene beeld: extreem zweten en een zeer hoge hartslag en temperatuur. Dat is tevens een groot gevaar voor de patiënt zelf. Het hart en de organen kunnen bezwijken onder de extreme spanning waaronder het lichaam staat.” Het gevaar voor anderen is dat de patiënt, niet zelden grommend en brullend, achter andere mensen aanrent, of achter auto’s aan, of zelfs recht eropaf.
Omvang
Experts kennen de omvang van het gebruik in Nederland niet, wel zijn er uit diverse delen van het land signalen over incidenten. Ook diverse politieregio’s waarschuwden al tegen flakka. Annemarie van der Velden, SEH-arts en medisch manager van de Spoedeisende Hulp: “Beide keren ging het bij ons om inwoners van onze regio die iets nieuws wilden uitproberen. Dat kan erop wijzen dat het geen beperkte ‘scene’ is waar flakka circuleert. Als dit verschijnsel toeneemt, gaan we zware tijden tegemoet. Niet alleen voor de patiënten zelf en de ziekenhuizen, ook voor ambulancepersoneel en politie. En voor de gehele samenleving, al is het alleen al vanwege de kosten.” Eén van de patiënten lag meerdere dagen op de Intensive Care. Voor de andere rukten de traumahelikopter en de brandweer uit.
‘Platspuiten’
Flakka raakt langzaam uitgewerkt, dit duurt langer dan een dag. De enige remedie in de acute situatie is de patiënt ‘platspuiten’, vertelt Willeboer. “De eerste keer hebben wij dat hier gedaan, de tweede keer het personeel van de traumahelikopter ter plaatse. Wij hebben de patiënt in een kamertje gezet, hem daar laten razen en alles klaargelegd om vervolgens heel snel te kunnen ingrijpen met het toedienen van benzodiazepine, een kalmerend middel. De neiging bij hulpverleners en ordehandhavers zou kunnen zijn om op de patiënt te springen om deze in bedwang te houden, maar dat vormt juist een nog groter gevaar voor de persoon wiens lichaam toch al onder hoogspanning staat.”
Grens bewaken
De beide SEH-artsen maken zich met name zorgen over de laagdrempeligheid van flakka. “Het is schijnbaar goedkoop en makkelijk te verkrijgen en werkt snel. Maar de grens tussen de gewenste hallucinerende werking en het gevaarlijke ‘opwindingsdelier’ is flinterdun. Je kunt als gebruiker die grens niet bewaken.”
Foto en tekst: Albert Schweitzer ziekenhuis
SEH-artsen Annemarie van der Velden (links) en Merel Willeboer waarschuwen voor gebruik van de drug.
