OUD-ALBLAS – Nu het zomerse weer echt ten einde is, worden er weer houtkachels en haarden aangestoken en zullen er, net als alle andere jaren, ook weer schoorsteenbranden ontstaan. Woensdag 25 oktober 2023 was het raak in Oud-Alblas. Daar werd halverwege de ochtend 112 gebeld. De brandweer van Alblasserdam en de brandweer van Papendrecht kwamen met spoed ter plaatse. Met behulp van een hoogwerker en een ramoneur is de schoorsteenpijp schoongemaakt. De smeulende delen uit de haard zijn door de brandweer buiten geblust. Niemand raakte gewond en de schade aan de woning is beperkt gebleven.
Creosoot
Een schoorsteenbrand ontstaat doordat de aanslag in de schoorsteen vlam vat. Die aanslag kan roet zijn maar ook het zeer brandbare creosoot. Nat of rot hout veroorzaakt creosoot in het rookkanaal. Dit zijn onverbrande brandstofdeeltjes die zich tegen de schoorsteenwand afzetten en kunnen aankoeken tot een dikke laag teerachtige substantie.
CO-vergiftiging
Wanneer een schoorsteen verstopt raakt door een vogelnest, specie of stenen is er te weinig of geen ‘trek’ meer. Trek is een natuurkundig effect dat ervoor zorgt dat de rook in een schoorsteen omhoog beweegt. Als er geen trek is, slaat de rook terug in de kamer. Hierdoor ontstaat er risico op koolmonoxidevergiftiging. “Plaats daarom in de ruimte van de haard of de kachel een CO-melder aan het plafond,” zo luidt het advies van de brandweer.
Rook maakt ziek
“Het stoken van hout is schadelijk voor de gezondheid van iedereen: mensen die in de buurt wonen, maar ook voor de stoker,” zo stelt de GGD. In de afgelopen jaren is er steeds meer bekend geworden over hoe schadelijk en kankerverwekkend rook is. Houtrook bestaat uit een mix van chemische stoffen. Naast CO2 en water bevat houtrook voornamelijk fijn stof (PM10 en PM2,5), anorganische gassen zoals koolmonoxide (CO) en stikstofoxiden (NO), vluchtige organische stoffen (VOS; onder andere benzeen, styreen, 1,3 butadieen), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s; onder andere benzo(a)pyreen), aldehyden, fenolen en quinonen (onder andere formaldehyde) en organische zuren. Het Luchtfonds stelt op basis van onderzoek van het RIVM: “Bij gebruik van open haarden maar ook bij houtkachels komt een deel van de verbrandingsrook direct terecht in het binnenmilieu. Het grootste deel zal via de schoorsteen in de omgeving worden uitgestoten. Door ventilatie en infiltratie van de buitenlucht komt hiervan een deel weer binnenshuis terug.”
Kankerverwekkend
Verder meldt het Luchtfonds: “Houtstook produceert meer fijnstofvervuiling dan sigarettenrook. Onderzoekers van EPA taxeren dat de kans op het ontwikkelen van kanker 12 keer groter is bij houtrook dan bij een vergelijkbare hoeveelheid tabaksrook. Gevaarlijke vrije radicalen in houtrook zijn chemisch gezien 40 keer langer actief dan sigarettenrook; houtrook heeft dus veel langer de tijd om het lichaam te schaden. EPA taxeert dat een open haard met 5 kilo hout in een uur 4300 keer zoveel kankerverwekkende, polyaromatische en koolwaterstoffen voortbrengt dan een pakje met 30 sigaretten.”
Het stoken van hout is in Nederland niet verboden. Wel zijn er steeds meer plaatsen waar aanvullende regels zijn op het stoken van hout. Zo zijn er gemeentes waar niet gestookt mag worden als het windstil weer is. Verder wordt aangeraden om overlast te blijven melden en met stookburen in gesprek te gaan.
Wie een schoorsteenbrand ziet, mag hiervoor altijd direct 112 bellen.
Foto’s: Twan Beukers.
